Što da se radi s lezbijskom književnošću?
autor:
Ines KotaracPodjele književnosti na žensku i mušku ili gay, lezbijsku, queer književnost i „običnu“ književnost lako mogu naići na kritike. U tjednu u kojem se predstavlja lezbijski roman domaće autorice koja se skriva pod pseudonimom Nora Verde, „Posudi mi smajl“ i kad se održava prvi L-fest, festival za promociju lezbijske kulture, odlučili smo malo protresti lezbijsku književnost.
Krenimo od definicije. Što je uopće lezbijska književnost? Kad lezbijska spisateljica u svom djelu tematizira lezbijske teme imamo lezbijsku književnost u njenom najčišćem obliku. No, postoje i druge varijante. O lezbijskim temama može pisati i autorica koja nije lezbijka ili autor koji ni ne može biti lezbijka, a lezbijska spisateljica može pisati i često piše o nečem što ne dotiče lezbijsko iskustvo. Kad se zbroji i oduzme, ili spisateljica ili knjiga moraju imati lezbijski predznak, a to znači da se u istoj kategoriji, kategoriji lezbijske književnosti, mogu naći knjige koje nemaju nikakve veze jedna s drugom.
Poput depilacije na suho
(Kad me je moja draga urednica zamolila da pronađem najlezbijskije momente u lezbijskim knjigama, najprije sam se obradovala temi, a onda shvatila da se nalazim u nebranu grožđu.) Ako zanemarimo gore elaborirani problem koji proizlazi već iz samog određenja lezbijske književnosti, pitanje glasi što je to po čemu se lezbijska književnost razlikuje od svih ostalih vrsta književnosti. Što je to što povezuje lezbijski povijesni roman i lezbijsku vampirsku priču, lezbijsko znanstveno-fantastično djelo i lezbijsku biografiju? Istospolna ženska ljubav tema je kao i svaka druga koja može biti obrađena, kao što vidimo, u različitim žanrovima. Knjiga koja se smatra klasičnom lezbijskom knjigom, „Tipping the velvet“ britanske autorice Sarah Waters, imat će više toga zajedničkog s pričama Charlesa Dickensa nego s drugim knjigama lezbijske tematike.
Možda bismo mogli reći da je čest slučaj da istospolnoj ljubavi dviju žena često prethodi heteroseksualni odnos ili čak brak jedne od njih. Možda bismo mogli ustvrditi da se lezbijska ljubav uobičava razviti iz jako bliskog prijateljstva. Knjige lezbijske tematike nerijetko sadržavaju ekskurse o sazrijevanju, otkrivanju i prihvaćanju svog pravog identiteta te coming outu. Naravno da je za očekivati da će se u lezbijskoj literaturi junakinje zbog svoje seksualne orijentacije suočavati s neprihvaćanjem okoline. Moglo bi se reći i da mnogi lezbijski romani iznijansirano prikazuju emotivne oluje i smiraje. Fina erotičnost također je česta na stranicama lezbijskih knjiga.
No, da li bismo time uhvatili esenciju lezbijske književnosti? Moj odgovor je ne. „Naranče nisu jedino voće“ Jeanette Winterson ili „Moj slatki sputnik“ Harukija Murakamaja ili „Bunar samoće“ Radcliffe Hall puno su više od lezbijskih romana. Oni su jednostavno dobri romani.
Foto:wherethegirlsgo.com
Komentirajte!